Witlinek żyje w pobliżu dna morskiego. występuje od Islandii po Portugalię. W Adriatyku, Morzu Egejskim, morzu Marmara i Morzu Czarnym żyje odrębny podgatunek, witlinek czarnomorski ( Merlangius merlangus euxinus )

Jego górna szczęka jest nieco dłuższa od dolnej , i nie wyrasta z niej wąsik. Ma charakterystyczną czarną plamę u nasady płetwy piersiowej. Osiąga do 70 cm długości, zwykle nie przekraczając jednak 40 cm.

Jego delikatne białe mięso ma subtelny aromat. Doskonale nadaje się do delikatnego gotowania i smażenia.

Witlinek należy zdaniem znawców ryb i koneserów do najwykwintniejszych produktów morza, chociaż nie zalicza się go do ryb szlachetnych.